کد مطلب:188761 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:149
بنی امیه، و بدبین ساختن مردم به اهل بیت
مشكلات طاقت فرسای ائمه (ع) تنها محدود به جباریت و زورگویی و بدبینی امویان نبود، بلكه تنگناهای اجتماعی و برخوردهای ناشایست مردم بی خبر و اغفال شده نیز گوشه ای دیگر از مهجوریت و مظلومیت ائمه (ع) به شمار می آمد.
البته این بدبینی، معمولا در جاهایی وجود داشت كه حكومت ها در آن استقرار داشتند و با تبلیغات مداوم خود ذهن مردم را نسبت به اهل بیت مخدوش می ساختند و آنان را در نظر مردم، شورش طلب و فاقد عقیده و ایمان و عناصری بی ارج می شناساندند، و این البته از ابتدایی ترین آثار شوم حاكمیت مفسدان بر جامعه ی اسلامی است كه با در دست داشتن امكانات گسترده ی اجتماعی، مردم را از جهت مادی و فرهنگی اغفال می كنند و شایستگان را در نظر آنان ناشایست جلوه می دهند تا بدین وسیله زشتی ها و خباثت های خود را بپوشانند!
روش و منش عالمانه و بزرگوارانه ی ائمه، به گونه ای بود كه در محیط زندگی خود، مورد احترام عمیق مردم بودند، ولی در محیط و سرزمینی كه ایشان حضور نداشتند، تبلیغات ناروای حكومت ها جان می گرفت و در ذهن مردم رسوب می كرد!
امام صادق (ع) در این باره نكته ای را از سفر امام باقر (ع) به شام یادآور شده است و می فرماید:
زمانی كه پدرم - محمد بن علی - به دمشق احضار شد، هنگام عبور از كوچه های
[ صفحه 170]
دمشق، شنید كه مردم به یكدیگر - با لحنی تمسخرآمیز - می گویند: این فرد فرزند ابوتراب است!.
پدرم به دیوار تكیه داد، نخست حمد و ثنای خدا گفت و بر پیامبر و خاندان او درود فرستاد: سپس فرمود:
ای وحدت شكنان! و ای نسل نفاق و دورویی!
ای تفاله های دوزخ! و ای سنگ های جهنم!
دست از ماه رخشان و دریای متراكم و ستاره ی آسمان ایمان و صراط مستقیم. بردارید!؛ قبل از این كه چهره هاتان به عذاب الهی تباه شود و یا مورد نفرین قرار گیرد، چنان كه اصحاب سبت مورد لعن قرار گرفتند و فرمان خدا علیه ایشان جاری شد.
... آیا همدم و همراز و برادر پیامبر خدا - علی بن ابی طالب (ع) - را استهزا می كنید! یا پیشوای دین را مورد طعن و اشاره قرار می دهید؟!
به كدامین راه می روید! و كدامین غمتان را درمان است!
به خدا سوگند، علی (ع) نخستین چهره ای است كه در میدان ایمان درخشید. و با فضایل و ویژگی های برتر خویش رستگار شد و به اوج اعتدال و درستی رسید... [1] .
امام باقر (ع) در این بیان به بسیاری دیگر از ویژگی ها و امتیازهای امیرالمؤمنین (ع) اشاره دارد كه خود می تواند فهرستی اجمالی از ارزش های ایمانی و عملی علی (ع) به حساب آید.
هدف از نقل این حدیث، نمایاندن موقعیت اجتماعی عصر امام باقر (ع) و ترسیم دیدگاه توده های اغفال شده، نسبت به خاندان رسالت است، كه خلفا نقش اساسی را در این زمینه داشته اند.
[ صفحه 171]
البته این بدبینی، معمولا در جاهایی وجود داشت كه حكومت ها در آن استقرار داشتند و با تبلیغات مداوم خود ذهن مردم را نسبت به اهل بیت مخدوش می ساختند و آنان را در نظر مردم، شورش طلب و فاقد عقیده و ایمان و عناصری بی ارج می شناساندند، و این البته از ابتدایی ترین آثار شوم حاكمیت مفسدان بر جامعه ی اسلامی است كه با در دست داشتن امكانات گسترده ی اجتماعی، مردم را از جهت مادی و فرهنگی اغفال می كنند و شایستگان را در نظر آنان ناشایست جلوه می دهند تا بدین وسیله زشتی ها و خباثت های خود را بپوشانند!
روش و منش عالمانه و بزرگوارانه ی ائمه، به گونه ای بود كه در محیط زندگی خود، مورد احترام عمیق مردم بودند، ولی در محیط و سرزمینی كه ایشان حضور نداشتند، تبلیغات ناروای حكومت ها جان می گرفت و در ذهن مردم رسوب می كرد!
امام صادق (ع) در این باره نكته ای را از سفر امام باقر (ع) به شام یادآور شده است و می فرماید:
زمانی كه پدرم - محمد بن علی - به دمشق احضار شد، هنگام عبور از كوچه های
[ صفحه 170]
دمشق، شنید كه مردم به یكدیگر - با لحنی تمسخرآمیز - می گویند: این فرد فرزند ابوتراب است!.
پدرم به دیوار تكیه داد، نخست حمد و ثنای خدا گفت و بر پیامبر و خاندان او درود فرستاد: سپس فرمود:
ای وحدت شكنان! و ای نسل نفاق و دورویی!
ای تفاله های دوزخ! و ای سنگ های جهنم!
دست از ماه رخشان و دریای متراكم و ستاره ی آسمان ایمان و صراط مستقیم. بردارید!؛ قبل از این كه چهره هاتان به عذاب الهی تباه شود و یا مورد نفرین قرار گیرد، چنان كه اصحاب سبت مورد لعن قرار گرفتند و فرمان خدا علیه ایشان جاری شد.
... آیا همدم و همراز و برادر پیامبر خدا - علی بن ابی طالب (ع) - را استهزا می كنید! یا پیشوای دین را مورد طعن و اشاره قرار می دهید؟!
به كدامین راه می روید! و كدامین غمتان را درمان است!
به خدا سوگند، علی (ع) نخستین چهره ای است كه در میدان ایمان درخشید. و با فضایل و ویژگی های برتر خویش رستگار شد و به اوج اعتدال و درستی رسید... [1] .
امام باقر (ع) در این بیان به بسیاری دیگر از ویژگی ها و امتیازهای امیرالمؤمنین (ع) اشاره دارد كه خود می تواند فهرستی اجمالی از ارزش های ایمانی و عملی علی (ع) به حساب آید.
هدف از نقل این حدیث، نمایاندن موقعیت اجتماعی عصر امام باقر (ع) و ترسیم دیدگاه توده های اغفال شده، نسبت به خاندان رسالت است، كه خلفا نقش اساسی را در این زمینه داشته اند.
[ صفحه 171]
[1] قال الامام الصادق (ع): لما اشخص ابي محمد بن علي الي دمشق سمع الناس يقولون: هذا ابن ابي تراب!! قال: فاسند ظهره الي جدار القبلة؛ ثم حمدالله و اثني عليه، و صلي علي النبي (ص) ثم قال: اجتنبوا اهل الشقاق و ذرية النفاق، و حشو النار، و حصب جهنم عن البدر الزاهر، والبحر الزاخر والشهاب الثاقب، و شهاب المؤمنين، و الصراط المستقيم، من قبل ان نطمس... المناقب 4 / 203؛ ائمتنا 1 / 358.